Begin van de bevalling

Voorbereiding van de bevalling

Aan het einde van een zwangerschap begint je lichaam zich voor te bereiden op de bevalling. Je zou kunnen zeggen dat je alvast gaat oefenen. De spieren van je baarmoeder, die straks nodig zijn voor baringsweeën, zijn bezig met samentrekkingen, nu nog heel onsamenhangend en onregelmatig. Naarmate de bevalling dichterbij komt, wordt je baarmoeder echter gevoeliger voor druk en aanraking. De samentrekkingen, ofwel contracties, kunnen in de laatste dagen voor de bevalling sterker worden en overgaan in voorweeën of oefenweeën die de baarmoedermond helpen voorbereiden. Dit kan een zwaar gevoel geven in je (onder)buik en onderrug, en sommige vrouwen ervaren dit als pijnlijk. Ook kan er een trage regelmaat in te bespeuren zijn, bijvoorbeeld elk half uur of kwartier een kramp. Dus is het logisch dat je je in verwarring af kunt vragen: "Is dit het nu? Is de bevalling begonnen?". En misschien heb je voor jezelf deze vraag al hoopvol met "ja" beantwoord, en valt het tegen als de verloskundige dat niet kan bevestigen. Sterker nog: de eigenlijke geboorte kan nog vele dagen op zich laten wachten.

Het is dan voor jezelf belangrijk om te weten dat de periode waarin je lichaam oefent en zich klaarmaakt voor de eigenlijke bevalling een heel belangrijke functie heeft. Ook al betekent het niet dat de bevalling is begonnen; je doet dit voorwerk niet voor niets. Later heb je er voordeel van!

Voor sommige vrouwen kunnen de veranderingen aan het einde van de zwangerschap vrijwel onopgemerkt blijven.

Weeën, harde buiken, voorweeën

De spieren van je baarmoeder bestaan uit lange, schuine en cirkelvormig verlopende spieren. Als deze spieren samentrekken, voel je dat als een harde buik en bij de bevalling als een wee.
Ook buiten de zwangerschap trekt de baarmoeder geregeld samen. Denk bijvoorbeeld maar aan de menstruatieperiode, met die typische krampgevoelens in je onderbuik en rug. Contracties zijn dus geen kenmerk van de baring. Dit komt omdat de spiercellen in de zwangerschap nog individueel samentrekken en niet samenwerken.

Vanaf ongeveer de 20e week van de zwangerschap kunnen veel vrouwen lichte contracties waarnemen. Dit worden de Braxton-Hicks contracties genoemd. Dit zijn de zogenaamde ‘harde buiken’. Bij deze contracties gaat het om meerdere spiercellen die per toeval tegelijkertijd samentrekken. Deze contracties zijn echter niet regelmatig! Dit komt omdat er nog geen samenwerking is tussen alle spiergroepen. De tijd tussen twee samentrekkingen wisselt dus, en ook de duur van de harde buik zelf.

Hoe verder de zwangerschap vordert, hoe vaker Braxton-Hicks contracties optreden. Vaak is de drukverandering die hierdoor in de baarmoeder ontstaat nog niet zo groot dat de vrouw ze als pijnlijk ervaart. Maar vaak is niet altijd. Een vermoeide of geprikkelde buik kan er voor zorgen dat de pijngrens eerder is bereikt. Zoals je verderop op de pagina kunt lezen, zorgt ook verhoging van adrenaline, dat door je lichaam bij stress/angst/verzet wordt aangemaakt, voor een verhoging van de pijnbeleving!

Aan het einde van de zwangerschap kunnen er langere perioden van contracties zijn. Deze beginnen meestal in de avond, als je je na een drukke dag begint te ontspannen. Dit is een soort generale repetitie. Deze kunnen weer stoppen, en zich nog eventueel herhalen. Probeer in dit geval te ontspannen en te gaan slapen.

Voorwerk

Het is vrijwel algemeen bekend dat de baarmoedermond (de cervix), 10cm moet open gaan (ontsluiten) om het kind er door te laten. Voordat deze echter open kan gaan, moet er veel voorbereidend werk worden gedaan. De baarmoedermond bevat bijna geen spierweefsel, maar bestaat vooral uit bindweefsel. Door dit stugge bindweefsel is de baarmoeder mooi afgesloten geweest. Dit bindweefsel maakt de cervix ook tot een stevige, harde en stugge uitgang. Als dit niet zou veranderen, dan zou zelfs de sterkste wee nog niet voor ontsluiting kunnen zorgen! Er moet dus het een en ander gebeuren voorafgaande aan de bevalling.

De veranderingen aan de baarmoedermond zijn al vroeg in de zwangerschap begonnen, onder andere met het toenemen van de bloedtoevoer. Is de zwangerschap verder gevorderd dan veranderd ook de hele hormoonhuishouding. Dat is onder andere nodig voor de rijping van de baarmoedermond. Wanneer de baarmoedermond gerijpt is, dus voldoende soepel en week is geworden, kan deze pas gaan verstrijken.
Verstrijken: De totale vorm van de baarmoeder is te vergelijken met een peer. Het bolle gedeelte is het spiergedeelte van de baarmoeder, en de hals is de baarmoedermond. Onder invloed van contracties moet de rijpe peervorm (op zijn kop gezien) veranderen in een appelvorm. Met andere woorden, de hals moet opgenomen gaan worden in het bolle gedeelte. Dit proces noem je het verstrijken. Verstrijken betekent dus dat de baarmoedermond niet meer een lang "tuutje" is onder aan de baarmoeder, maar dat de cervix steeds dunner en korter wordt en onderdeel wordt van het onderste deel van de baarmoeder.

Bij een vrouw die nog nooit eerder een kind heeft gebaard zal dit verstrijken moeten gebeuren voordat de cervix zich kan openen. Bij een vrouw die al wel eerder een kind heeft gebaard kan het verstrijken en ontsluiten tegelijkertijd gaan. Je snapt nu dat dit nog steeds bij de voorbereidingen hoort.

Hierdoor kan het dus gebeuren dat bij een inwendig onderzoek bij een eerste kindje blijkt dat de baarmoedermond mooi soepel en verstreken is, en zelfs misschien al 1-2 cm ontsluiting heeft. (Bij een tweede of volgende kindje kan dit oplopen tot 3-4 cm) Als de vrouw echter geen regelmatige en sterke weeën heeft die voor verdere ontsluiting zorgen, is de bevalling nog niet begonnen. Als de weeën onregelmatig zijn, kan het ook nu nog gewoon stoppen. Maar door het vele voorwerk heb je wel een prima uitgangspunt voor als de bevalling begint.

Het begin van de bevalling

Als we alles bij elkaar optellen, zijn er dus een aantal voorwaarden die aanwezig moeten zijn, voordat een bevalling echt begonnen is:

• de baarmoederhals moet soepel en verstreken zijn
• alle spiercellen in de baarmoeder moeten netjes gaan samenwerken, zodat de contracties sterker en regelmatiger worden. Zodra dit gebeurt, zorgen ze voor verdergaande ontsluiting en heten ze weeën.

Tips

Als de weeën frequent komen: neem een klok of horloge om te kijken om de hoeveel tijd ze komen en hoelang ze duren. Probeer dit nauwkeurig te doen. Je meet de frequentie door te tellen van het begin van een wee tot het begin van de volgende wee. Houden de weeën ongeveer 50-60 sec aan, en is de frequentie regelmatig 3-4 min, dan zou dit het begin kunnen zijn. Als dit ongeveer een uur aanhoudt, kun je de verloskundige bellen.

Is de tussentijd tussen de contracties onregelmatig en zijn ze nog kort (minder dan 50 sec) van duur dan is het verstandig om zoveel mogelijk proberen te rusten. Zo kun je je krachten sparen. Een lekker warm bad, een douche of warme kruik op je buik kan dan heel nuttig zijn. Hierdoor kan de buik zich wat ontspannen .Vaak zakken de weeën dan wat af, of zetten ze door.

Probeer als het avond is lekker te gaan slapen, Als het overdag is, kun je gewoon met je dagelijkse bezigheden doorgaan. Probeer iets te zoeken om je af te leiden. De bevalling kan nog best een tijdje, dagen, op zich laten wachten. Troost je met de wetenschap dat er hard aan de voorbereidingen gewerkt wordt.

• een lekker warm bad, een douche of warme kruik op je buik
• bereid je goed voor op wat er te gebeuren staat
• bel de verloskundige bij vragen waar je ongerust over bent
• ben eerlijk tegen mensen om je heen waar je onrustig of geïrriteerd van wordt
• zet muziek op waarbij je je goed kan ontspannen, demp het licht, doe eventueel de gordijnen dicht en zet de telefoon uit
• slaap tussendoor als het nog kan
• eet en drink normaal
• ga gerust nog naar de toilet; veel plassen kan zelfs helpen
• als de weeën frequent komen ga je de tijd bijhouden (doe dit niet te snel)

Wat werkt tegen?

De bevalling komt mede op gang door een verandering in de hormoonhuishouding. Het gaat om stoffen die voor de weeën zorgen en de baarmoedermond soepel maken (oxytocine). Tijdens de weeën en de bevalling maken je hersenen een morfine-achtige stof aan die werkt als een natuurlijke pijnstiller waardoor je de contracties kunt verdragen. De grootste vijand is adrenaline. Adrenaline werkt al deze stoffen tegen in hun werking! Adrenaline wordt door je eigen lichaam aangemaakt in reactie op angst, spanning en verzet. Het gevolg is dat de pijnbeleving omhoog gaat en de weeën veel minder effectief zijn, of minder snel doorzetten. Probeer de aanmaak van adrenaline dus zoveel mogelijk te vermijden! Zorg voor een situatie waarin je jezelf zo rustig mogelijk voelt.